Bugun size ABORT haqqinda melumat vermek isteyirem . Bilmeyenler ucun aciqlayimki Abort "ana betnindeki usaqi oldurmek" demekdir ....
ilk once abortun tarixi haqqinda yazacam -
-Tarixî geçmişi:
Quran-ı Kərimdə və hədislərdə-ehtimalla nadir olaraq tətbiq edildiyi və ya heç tətbiq edilmediyi üçün-dölün(ana betnindeki usaq) qəsdən öldürülməsinə təmas edilməmişdir. Fiqh elmi meydana gəldiyi və kitaplaştığı zamanlarda (hicri birinci əsrin sonlarından etibarən) əvvəl cəza hüququ bəhslərində dölün qəsdən və ya qəza ilə öldürülməsi mövzuları ələ alınmış, daha sonra (müctəhid imamların yaşadığı və icitihad fəaliyyətinin geniş şəkildə davam etdirildiyi ilk dörd əsrdən sonra) doğumun qarşısını almaq üzrə rahimdeki uşağın müəyyən bir müddət içində məhv edilməsinin caiz olub olmadığı mövzusu müzakirə edilmişdir.
-Qaynaqlarda abort:
Quran-ı Kərimdə "ve'du'l-benât" termini ilə ifadə edilən "qız uşaqların diri-diri torpağa basdirilaraq öldürülməsi" cinayətinə xüsusi ayələrlə və açıqca, dölün(ana betnindeki usaq) öldürülməsi hadisəsinə isə xüsusi terminləriylə deyil, bunu da içinə alan ümumi şərhlər yolu ilə təmas edilmişdir. Xüsusilə "haqsız olaraq nəfsin öldürülməsini qadağan edən" ayələr dölün qətli haqqindada melumat verir.
1. Ən'am surəsində (6/98) Allah Təalanın bütün insanları tək bir nəfsdən yaratdığı, bu nəfsin meydana gəlme mərhələlərində ana bətninin də olduğu (nəfsin bir müddət ana bətnində qaldığı) ifadə edilmişdir. Surənin 151. ayəsində isə həm uşaqların (övlad) həm də nəfsin öldürülməsi şiddətlə qadağan edilmişdir. Döl, "nəfs" anlayışına qəti, uşaq (vələd-övlad) anlayışına isə ehtimalla olaraq daxildir.
2. Mumtəhinə surəsində (60/12) Hz. Peyğəmbərə (sav), qadınlardan bəzi cinayətlər, günahlar və cinayətlər mövzusunda-bunları etməmək üçün-söz alması, and etdirməsi tələb olunur; bu günahlar və cinayətlər arasında "uşaqlarını öldürmək" də vardır. Bu ayədəki uşaqlara "döl" də daxildir.
Hədislərdə doğumu qarşısını almaq məqsədi ilə dölün qəsdən məhv və qətl edilməsi mövzusu keçməmişdir. Azılı mövzusunu işlərkən zikr edilən hədislərdə dölün məhv edilməsinə deyil, sipər ilə yumurtanın görüşməsini maneə törətmək məqsədiylə edilən azle "gizli veid" deyilmişdir. İrəlidə açıqlanacaq olan və bəzi fiqh alimlərinin "dölün imhâsının, uşaq salma və abort etdirmənin caiz olduğuna dəlil etdikləri" ruhun üflənməsi "ilə əlaqədar hədisin isə abort ilə uzaqdan yaxından bir əlaqəsi yoxdur.
-Fiqhdə abort:
Bağlayıcı dəlil və qaynaqlardan yola çıxaraq obyektlər, davranışlar və əlaqələrin dini hökmlərini (fərz, vacib, məndub, mübah, məkruh, haram ... olmalarını) şərhi mövzu əldə etmiş olan fiqh elmində dölün məhvi iki istiqamətdən ələ alınmışdır: a) caiz olub olmadığı, b ) Qəsdən və ya qəza yolu ilə dölün məhv edildikdə tətbiq olunacaq cəza.
1. Caiz olub olmaması baxımından abort:
Fiqhdə abortun, dölün öldürülməsinin və uşaq salmaq caiz olub omadığı araşdırılarkən əvvəlcə bu obyektin (dölün) canlı və insan olub olmadığının təsbiti üzərində dayanılmışdır. Dölün canlı və insan olduğu sabit olduğu təqdirdə heç bir fiqhçi onun imhâsına icazə verə bilməz, çünki İslamın nəfsi, doğulmuş uşağı və insanı öldürməyi qəti olaraq qadağan etdiyi bilinməkdədir. Bəzi fiqh alimlərinin bu mövzuda tərəddüdə sövq edən və abortun müəyyən bir müddət içində caiz olduğu fikirinə meylettiren səbəb məlumat əksikliyidir, bir hədisi məqsədindən azdırmaq və səhv şərh, bu fiqh alimlərinin yaşadıqları dövrdə özlərinə çatan "səhv tibb və canlılar aləmi" məlumatıdır.
Eksik və səhv məlumatlar:
Ümumi olaraq İslam elmlərində və xüsusi olaraq da fiqh elmində mütəxəssis olan Qəzali, İhyâu-ulûmi'd-din adlı əsərində qəddar mövzusunu işlərkən dölün məhvi mövzusuna da təmas etmiş və bu əhəmiyyətli şərhi etmişdir: "qəddar, dölü öldürməyə (ichâz) və ya doğulmuş qız uşağını torpağa basdıraraq qətl (ve'd) bənzəməz; çünki-qəddar fərqli olaraq-bu ikisi, olacağı deyil, olmuşam (xülasə) məhv etməkdir. Bu olmuşam (dölün) müxtəlif mərhələləri vardır. Varlığının ilk mərhələsi, kişi spermasının (spermanın) rəhmə girərək qadının suyu ilə qarışması və həyat üçün uyğun hala gəlməsidir. Bunu pozmaq və məhv etmək cinayətdir. Sonra qatılaşıb et parçası halına gəlirsə bunu məhv etmə cinayəti daha böyük olar. Ruh üflenip insan olaraq yaratma və şəkilləndirmə tamamlanınca cinayət daha da böyüyər. Cinayətin ən böyük olanı isə dölün canlı olaraq ana rəhmindən ayrılıb çıxmasından sonra onu öldürməkdir ... İnsanın yaranmasının başlanğıcı spermanın kişidən ayrılması deyil də ana rəhminə düşüb qadının suyu ilə birləşməsidir "dedik, çünki uşaq, tək başına kişinin suyundan yaratılmıyor, iki yoldaşdan yaradılır. Bu da ya hər ikisinin suyundandır yaxud da kişinin suyu ilə qadının aybaşı qanının birləşməsindən yaradılır ... "(Ehya və şərhi ithaf, V, 380).
Hicri altıncı əsrin əvvəllərində (505/1111) vəfat etmiş olan Qəzali o çağların məlumatına də tərcümə edir və ifadəsində keçən bu nöqtələr, fiqh alimlərinin dölün mövzusundakı hökmlərini qiymətləndirmə baxımından əhəmiyyət ifadə etməkdədir:
a) Qəzali kimi bir çox fiqhçi, dini qaynaqlarda kişinin və qadının uşağın meydana gəlməsini təmin edən göstərdikləri zəhmətə su deyildiyi üçün kişinin spermasına və bu səbəbdən spermasında olduğu kimi qadının yumurtasına da su (ma ') deyirlər.
b) İki su qarışdığında yəni peyvənd olduqda hasil olan obyektə canlı demək yerinə, canlı olmağa, can verilməyə uyğun hala gəlmiş obyekt denilmekte, aşılanmış yumurta belə xarakterizə edilməkdədir.
c) Yumurta aşılandıktan sonra dölün ana bətnində keçirdiyi inkişaf mərhələlərinin ikisinə əlaqə və muzğa adı verilir. Bir çox fiqhçi və təfsirçilərin görə əlaqə "laxtalanmış qan", muzğa isə "bir çiğnemlik çiy ət parçası" deməkdir. Bu gün bizə tibbin öyrətdiyini görə dölün heç bir zaman laxtalanmış bir qan və ya bir çiğnemlik cansız ət parçası deyil.
d) uşağın cinsi təmas sonunda ər və arvaddan gələn sudan və ya ərin suyu ilə qadının aybaşı qanından meydana gəldiyi məlumatı da müasir tibb elminə uyğun gəlməyən məlumatlardır.
e) Ruhun üflənməsi hadisəni aşağıda açıqlanacaq olan bir hədisdə keçir, ruh kimi onun üflenmesinin də nə mənaya gəldiyi, insanın yaradılmasında hansı funksiyalara sahib və nələr üzərində təsirli olduğu mövzusunda-hökmə dayaq qılınacaq-məlumat yoxdur.
f) Bütün bu əskik məlumatlara baxmayaraq Gazzalinin, rəhmdə hasil olan birləşmə anından etibarən hasil olan şeyi "insan varlığının bir mərhələsi" olaraq qəbul etməsi və bunu məhv etməyin cinayət olduğunu qeyd açıq-aşkar bir həqiqətin təsbiti mahiyyətindədir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder